The Royal Opera House w Sligo Czwartek 29 Stycznia godź 19.15

ANDREA CHÉNIER - Umberto Giordano

Na Żywo

Dla wielbicieli opery, Gaiety Sligo przygotowało nowy program na rok 2015.

To ciekawa usługa, mieszkańcy Sligo mogą na żywo oglądać przedstawienia

z „The Royal Opera House” z Londynu w sali kinowej w Sligo na żywo.

Bilety na transmisje do nabycia na stronie www.gaietysligo.ie

STRESZCZENIE OPERY Akt I W rezydencji hrabiny de Coigny krząta się służba, przygotowując apartamenty do mającego się niebawem rozpocząć balu. Lokaj hrabiny, Gérard, z niecierpliwością oczekuje wybuchu rewolucji, spodziewając się poprawy bytu dla siebie, a bardziej jeszcze dla swego ojca, który mimo podeszłego wieku i złego stanu zdrowia pracować musi ciężko w ogrodach hrabiny. Gérard kocha także potajemnie córkę swej pani, Madeleine, i spodziewa się, że rewolucja, niwecząc różnice społeczne, uczyni jego marzenia bardziej realnymi. Również i Madeleine, nie pragnąc bynajmniej przewrotu w kraju, marzy jednak o jakiejś odmianie w swym życiu, czuje bowiem jego pustkę i bezwartościowość. Zjeżdżają się goście i salon z wolna zapełnia się gwarnym tłumem. Od wesołego grona odbija postać młodego poety, André Chéniera. Jego obojętność drażni piękną Madeleine, przyzwyczajoną do hołdów i teraz również otoczoną gronem adorujących ją młodzieńców. Zbliża się więc do poety i z lekką kokieterią prosi go, aby zechciał dla zabawienia zebranych zaimprowizować poemat o... miłości. Młody artysta występuje na środek sali i w płomiennych słowach sławi miłość, która — jak mówi — częściej mieszka wśród ludzi biednych i uciemiężonych niż w pałacach bogaczy. Kończąc, Chénier zwraca się do Madeleine z wyrzutem, iż może ona tak lekko mówić o tym największym z uczuć (improwizacjaUn di all azzurro spazio). Madeleine jest głęboko wzruszona słowami Chéniera. Hrabina de Coigny spogląda na to niechętnym okiem i aby przywrócić atmosferę zabawy, każe grać do tańca. Melodię gawota przerywa jednak wpadający na sale tłum nędzarzy, którym przewodzi Gérard, pragnący ukazać bawiącym się bogaczom, jak wygląda „jej dostojność Nędza". Intruzi zostają niebawem usunięci, ale wesoły nastrój, mimo usiłowań hrabiny, już nie powraca. Akt II Wybuchła rewolucja. Charles Gérard, do niedawna służący hrabiny de Coigny, stał się teraz jednym z przywódców francuskiego ludu, zaś na André Chéniera — gorącego stronnika rewolucji — przez jego szlachetność i wstręt do krwawego terroru padło podejrzenie, jakoby był wrogiem rządów Robespierre’a, na skutek czego polecono szpiegom śledzić go. Ostrzega o tym Chéniera jego przyjaciel, Roucher, namawiając, aby póki jeszcze czas ulotnił się z Paryża. Chénier jednak właśnie otrzymał list od nieznajomej osoby, proszącej go o spotkanie, postanawia zatem zostać i czekać. Tajemniczą damą okazuje się Madeleine, w której sercu pełen szlachetnych porywów André wzbudził nie znane dotąd uczucie. I ona również od pierwszego momentu nie była obojętna poecie. Teraz oboje w płomiennych słowach wyznają sobie miłość i planują wspólną ucieczkę. Słodkie sam na sam przerywa wtargnięcie Gérarda, który od szpiegów dowiedział się o schadzce i teraz zamierza porwać Madeleine. Rywale dobywają szpad, podczas gdy Roucher na prośbę Chéniera uprowadza Madeleine. Po chwili Gérard ranny osuwa się na ziemię. Ochrania on szlachetnie Chéniera; zaleca mu, aby oddalił się co prędzej, podając się za jednego z rewolucyjnych działaczy, i aby zaopiekował się Madeleine. Gdy zaś nadbiega sprowadzony przez „Eleganta" zbrojny oddział, Gérard oświadcza, iż — nie poznał swego przeciwnika; zapewne był to ktoś z żyrondystów... Akt III Na sali obrad rewolucyjnego trybunału zjawia się wyleczony z ran Gérard, aby apelować do ofiarności publicznej na rzecz obrony ojczyzny. Zebrani składają na jego ręce pieniądze i klejnoty; stara kobieta imieniem Madelon zgłasza jedynego syna jako ochotnika do rewolucyjnej armii. Ogarnięty patriotycznym zapałem tłum intonuje Karmaniolę. W tym momencie ,,Elegant" przynosi Gérardowi wiadomość o aresztowaniu Chéniera i podsuwa do podpisu akt oskarżenia. Zakochany bez wzajemności w Madeleine, Gérard ma teraz okazję, by pozbyć się znienawidzonego rywala, waha się jednak. Przypomina mu się szlachetność poety, jego współczucie dla biednych i uciśnionych, porywające strofy jego poematu, w którym dźwięczał bunt przeciw rządom tyranii i przemocy. W tym jednak momencie Gérard podchwytuje utkwione w siebie podejrzliwe spojrzenie „Eleganta" i czuje, że jeszcze chwila, a on sam — mimo swych zasług — popadnie w stan oskarżenia. ,,Nie jestem panem własnej woli — mówi z goryczą Gérard, podpisując fatalny dokument — chciałem prowadzić ludzkość ku sprawiedliwości, miłości i szczęściu, czułem się tytanem, a tymczasem okazuje się, że pozostałem sługą, zmieniłem tylko pana” (aria Nemico delia patria). Na salę wchodzi Madeleine. Opowiada o tragicznej śmierci swej matki (aria La mamma morta), a dowiedziawszy się o uwięzieniu André, błaga Gérarda o pomoc, ofiarowując mu... samą siebie w zamian za uwolnienie ukochanego. Jednak teraz już Gérard, mimo iż gorąco pragnie, nie może nic zdziałać. Pełna szlachetnej godności obrona André, a nawet wymowne argumenty Gérarda, wykazujące bezpodstawność oskarżeń, nie na wiele się zdają. Rozbestwiony tłum z furią popiera oskarżenie — trybunał wydaje wyrok śmierci. Akt IV Jest północ. André Chénier, oczekując wyprowadzenia na egzekucję, pisze ostatni w swym życiu wiersz. Niesprawiedliwy wyrok i bliska chwila śmierci nie załamały w młodym artyście wiary w wartość życia i jego piękno. Treść wiersza (nb. autentycznego i istotnie napisanego przez Chéniera w noc przed egzekucją) kontrastuje jaskrawo z tragizmem dokonujących się wydarzeń (aria Come un bel di maggio). Do więzienia przybywa Madeleine. Przeżycia ostatnich miesięcy zmieniły ją całkowicie. Płocha, zalotna dziewczyna, która niegdyś żartowała sobie z miłości, teraz nie potrafi już żyć bez André. Nie mogąc go uwolnić, przepłaca dozorcę więzienia, by pozwolił jej zamiast innej kobiety, niejakiej Idy Legray, pójść na stracenie razem z ukochanym, uwalniając tamtą. Potęga uczucia obojga kochanków odnosi triumf nad ponurym widmem śmierci. W finałowym duecie Madeleine i André płomienna miłość i radość życia wybuchają z największą mocą (duet Vicino a te) — i gdy w drzwiach staje dowódca egzekucyjnego plutonu, wywołując nazwiska André Chéniera i Idy Legray, oboje bez cienia lęku, z dumnie podniesionymi głowami ruszają w tę ostatnią w swym życiu drogę. Wg „Przewodnika operowego” Józefa Kańskiego, PWM Edition, 1997

#imprezy #kultura